“Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev bütün ömrünü öz xalqının rifahına və Azərbaycan dövlətinin yüksəlişinə həsr edib. Ulu Öndərin respublikaya rəhbərlik etdiyi hər iki dövrdə, istər sovet dönəmində, istərsə də müstəqillik illərində millət və dövlət qarşısında xidmətləri əvəzolunmaz olmaqla, böyük tarixi əhəmiyyət kəsb edib. O cümlədən 1990-cı illərin əvvəllərində xalqın təkidi ilə Naxçıvana rəhbərliyi öz əllərinə götürməklə Ulu Öndər təkcə Muxtar Respublikanı böyük bir fəlakətdən qurtarmadı. Ümummilli lider həm də Azərbaycanın müstəqilliyi naminə mühüm qərarların qəbul edilməsinə nail oldu. Həmin dövr barədə Ulu Öndər Heydər Əliyev belə demişdir: “Bu zamanın, bu dəqiqələrin, bu saatın hökmünü nəzərə almaya bilməzdim... Xalqın bu əhval-ruhiyyəsini, tələblərini nəzərə alaraq bütün məsələləri götür-qoy etdim. Mən öz taleyimi xalqa tapşırmışam və xalqın iradəsini, yəqin ki, indi bu müddətdə, bu çətin dövrdə yerinə yetirməliyəm”. 1990-cı ildə bütün keçmiş İttifaq respublikalarında olduğu kimi, Azərbaycanda da olduqca mürəkkəb siyasi vəziyyət yaranmışdı. Dövlətin idarəetmə potensialının son dərəcə aşağı olması səbəbindən ölkədə hərc-mərclik baş alıb gedirdi. Həmin dövrdə Naxçıvan Muxtar Respublikasının blokada şəraitində olması, sosial-iqtisadi durumunun bərbadlığı, hakimiyyətin muxtar qurum üzərində oynamağa çalışdığı oyunlar Naxçıvanın vəziyyətini olduqca mürəkkəbləşdirmişdi.”
Bu fikirləri AİA.Az-a verdiyi açıqlamasında Nəsimi RİH-nin yanında İctimai Şuranın sədr müavini Eltun Süleymanov ifadə edib.
Müsahibimiz qeyd edib ki, Naxçıvan parlamentinin yeni tərkibdə 1990-cı il noyabrın 17-də ilk sessiyasının məhz Ulu Öndər Heydər Əliyevin sədrliyi ilə keçirilməsi Muxtar Respublikanın xilası yolunda atılmış ilk addım oldu: “Müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin yaradıcısı, milli azərbaycançılıq ideologiyasının banisi, xalqımızın və dövlətimizin xilaskarı, ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı və dövləti qarşısındakı danılmaz tarixi xidmətlərindən biri də Naxçıvanın xilası olub. 1991-ci il sentyabrın 3-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri seçilən ümummilli lider Heydər Əliyevin gərgin səyləri nətcəsində muxtar respublikada sabitlik təmin edildi və Naxçıvanda sosial-iqtisadi vəziyyət yaxşılaşmağa doğru istiqamət aldı. Dünya miqyaslı dövlət xadimi Heydər Əliyevin Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinə və Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə deputat seçilməsi böyük təcrübəyə malik olan mahir siyasətçinin ölkənin ictimai-siyasi həyatında yaxından iştirak etməsinə meydan açdı. Naxçıvan parlamentinin yeni tərkibdə 1990-cı il noyabrın 17-də keçirilən ilk sessiyası deputatların istəyi və böyük təkidi nəticəsində Ulu Öndər Heydər Əliyevin sədrliyi ilə öz işinə başlamışdı. Sessiyada gündəliyə çıxarılan məsələlər və qəbul edilən tarixi qərarlar, ümumilikdə, Azərbaycanın müstəqilliyinə və suverenliyinə yüksək dəqiqliklə hesablanmışdı. Ulu Öndər həmin dövrdə özünün zəngin təcrübəsinə və Naxçıvanda daim yaşadılan qədim Azərbaycan dövlətçilik ənənələrinə əsaslanaraq milli qurtuluşun, milli dövlətçilik quruculuğunun təməllərini atdı. Məhz həmin sessiyada ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə üçrəngli bayrağımız Naxçıvan Muxtar Respublikasının dövlət bayrağı olaraq təsdiq edildi. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi Azərbaycan SSR Ali Soveti qarşısında üçrəngli bayrağın Azərbaycanın rəsmi dövlət rəmzi kimi tanınması haqqında vəsatət qaldırdı. 1991-ci il fevral ayının 5-də həmin vəsatətə baxıldı və Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti “Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında” Qanun qəbul edərək onu yenidən dövlət bayrağı elan etdi.”
Həmçinin Eltun Süleymanov Ulu Öndər Heydər Əliyevin Naxçıvana rəhbərlik etdiyi dövrdə ölkəmizin beynəlxalq əlaqələrinin də inkişafı istiqamətində mühüm addımların atıldığını vurğulayaraq bunları deyib: “Siyasi fəaliyyətinin Naxçıvan dövründə Ulu Öndər Heydər Əliyev gördüyü işlər, atdığı tarixi əhəmiyyətli addımlarla Muxtar Respublikanın qurtuluşunu, dirçəlişini və həmrəyliyini təmin etmiş oldu. Məhz həmin dövrdə Türkiyə və İranla qarşılıqlı əməkdaşlığa və tərəfdaşlığa əsaslanan ilk rəsmi təmaslar quruldu. Ulu Öndərin Ali Məclisin Sədri vəzifəsində işləyərkən dünya azərbaycanlılarını bir ideya ətrafında – Vətənə və xalqa xidmət uğrunda birləşməyə səsləməsi və 1991-ci il dekabrın 16-da Ali Məclis tərəfindən “31 Dekabr Dünya Azərbaycan Türklərinin Həmrəylik və Birlik Günü haqqında” Qərarın qəbul edilməsi bu istiqamətdə görülən işlər arasında xüsusi əhəmiyyəti ilə seçilir. Əlbəttə ki, bütün bu qeyd olunanlar Ümummilli Liderin Naxçıvana rəhbərlik etdiyi dövrdə göstərdiyi misilsiz fəaliyyətinin yalnız kiçik epizodlarıdır. Birmənalı olaraq demək lazımdır ki, Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1991-ci il sentyabrın 3-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri seçilməsi müasir müstəqil Azərbaycanın dövlətçilik tarixinin ən mühüm səhifələrindən birini təşkil edir.”
